Chitwan Aaja SKIP THIS
  • चितवन समाचार
  • राजनीति
  • चितवन छिमेक
  • देश/प्रदेश
  • अर्थ समाचार
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • अन्तर्वार्ता
  • खेलकुद
  • धर्म संस्कृति
  • प्रवास
  • फिचर
  • फोटो फिचर
  • मनोरञ्जन
  • राशिफल
  • विचार/ब्लग
  • विचित्र संसार
  • विशेष
  • शिक्षा
  • साहित्य
  • सूचना/प्रविधि
  • स्वास्थ्य/जीवनशैली
  • मत-अपडेट
  • Preeti to Unicode
×
शुक्रबार, माघ २०, २०७९
☰
शुक्रबार, माघ २०, २०७९
    • समाचार
    • चितवन
      • भरतपुर
      • रत्ननगर
      • कालिका
      • खैरहनी
      • राप्ती
      • माडी
      • इच्छाकामना
    • चितवन छिमेक
      • नवलपरासी पूर्व
      • तनहुँ
      • मकवानपुर
      • गोरखा
      • धादिङ
      • पर्सा
    • देश /प्रदेश
      • प्रदेश १
      • मधेस प्रदेश
      • वाग्मती प्रदेश
      • गण्डकी प्रदेश
      • लुम्बिनी प्रदेश
      • कर्णाली प्रदेश
      • सुदूरपश्चिम प्रदेश
    • राजनीति
    • अर्थ
    • मनोरञ्जन
    • विश्व
    • कृषि
    • खेल
    • अन्य
      • भिडियो
      • अन्तर्वार्ता
      • शिक्षा
      • राशिफल
      • धर्म संस्कृति
      • चितवन छिमेक
      • फिचर
      • प्रवास
      • साहित्य
      • विचार/ब्लग
      • पत्रपत्रिका
      • रोचक
      • सूचना/प्रविधि
      • स्वास्थ्य/जीवनशैली
      • चितवन हिजो
    • unicode
    • मत-अपडेट

    भर्खरै

    डिजिटल माध्यमबाट शिक्षण सामग्रीको प्रयोग बढाउन मन्त्रालयको आग्रह

    चितवनका लेखक हिरा लामाको पहिलो कृति ‘दलदल’ सार्वजनिक

    एसईईको परीक्षा चैत १७ गतेदेखि [तालिकासहित]

    बालबालिकाको शिक्षाका लागि अभिभावकको पहिलो रोजाइ भरतपुरको ‘स्टार मन्टेश्वरी’ एकेडेमी

    आज देशभर विद्याकी देवी सरस्वतीको पूजा आराधना गरिँदै

    विद्यालयमा समयमै पाठ्यपुस्तक पुर्‍याउन सुशासन समितिको निर्देशन

    भरतपुरको आइएसएचएम कलेज लायन्सचोकको आनन्दमार्गमा

    भरतपुरमा माघ १५ गते ग्लोबल रिचको शैक्षिक सेमिनार हुंँदै

    भरतपुर २३ को सरस्वती माविले स्वर्ण महोत्सव मनाउँदै, भोलिदेखि एक हप्ते कार्यक्रम सुरु

    लोकप्रिय समाचार

    • १. भरतपुरको लङ्कुमा १५ दिने बृहद् महायज्ञ हुँदै, गुरुकुलमा निशुल्क पढ्ने विद्यार्थीको खर्च जुटाउने उद्देश्य

    • २. बजार मूल्य नपाएपछि चितवनका किसानहरुले सडकमा फाले तरकारी (फोटोपिचर)

    • ३. फेरि बढ्यो इन्धनको मूल्य

    • ४. वैकुण्ठनाथ गुरुकुल संचालनका लागि अक्षयकोष स्थापनार्थ चितवनको लंकुमा महायज्ञ हुने

    • ५. यस्तो छ तपाईको आजको राशिफल

    • ६. प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सम्हाले गृह मन्त्रालयको कार्यभार

    • ७. चितवनमा चेक बाउन्सका उजुरी बढे, ६७ वटा मुद्दा दर्ता

    • ८. नेकपा एमाले वडा कमिटि भरतपुर ११ ले पार्टीका १२५ जना अग्रजलाई गर्यो सम्मान

    • ९. सुर्खेतको इत्राम खोला पुलमा झुन्डिएको अवस्थामा एक युवक फेला

    • १०. एसईईको परीक्षा चैत १७ गतेदेखि [तालिकासहित]

    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको गोही प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको अभाव

    – कुलप्रसाद काफ्ले
    चितवन, फागुन १०-
    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा घडियाल गोही प्रजनन केन्द्र स्थापना गरेको ४३ वर्ष भयो । प्रजनन केन्द्र स्थापना गरेपछि यहाँ नारायणी नदीबाट गोहीका दुईवटा अण्डा ल्याएर भाले गोही कोरलिएको थियो ।

    दुईवटामध्ये एउटा भाले गोही १० वर्षअघि जुधेर मर्‍यो । अहिले प्रजनन केन्द्रमा एउटा मात्रै ४३ वर्षको बूढो भाले गोही छ । उसको प्रजनन क्षमतामा ह्रास आएपछि प्राकृतिक बासस्थानबाटै भाले लागेका गोहीका अण्डा ल्याएर बच्चा कोरल्ने र हुर्काउने गरिएको छ ।

    भाले गोहीको मुखमा सुँड निस्किने गर्छ । बाहिरबाट हेरेर गोहीको लिंग पहिचान गर्न नसकिने भएकाले सुँड हेरेर पहिचान गर्ने गरिन्छ । गोही पाँचदेखि छ वर्षको भएपछि मात्रै गोहीको मुखमा सुँड निस्के(ननिस्केको देख्न सकिन्छ ।

    प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको अभाव भएपछि राप्ती र नारायणी नदीबाट भाले लागेका गोहीका अण्डा संकलन गरेर बच्चा कोरल्ने गरिएको हो । प्रजनन् केन्द्रमा विगत पाँच वर्षदेखि भाले गोहीको अभाव भइरहेको गोहीविज्ञ वेद खड्काले बताए । त्यसयता विभिन्न नदीबाट अण्डा प्रजनन केन्द्रमा ल्याएर बच्चा कोरल्ने गरिएको उनले जानकारी दिए । खड्का गोही प्रजनन केन्द्रका पूर्वप्रमुखसमेत हुन् ।

    ‘पोथीहरूले अण्डा पार्छन् तर बच्चाहरू निक्लिदैन । धेरैजसो बतासे अण्डा पारेको जस्तो छ । भालेकै कमजोरीले हो कि भन्ने छ । बुढो भएर प्रजनन् क्षमताका कमी आएको हो कि भन्ने अनुमान गरेका छौँ’, उनले भने ।

    यो भाले गोहीमा प्रजनन क्षमता राम्रो भएका बेला पोथी गोहीले वर्षमा तीन सयवटासम्म बच्चा पारेको उनले बताए । नेपालमा गोहीको प्रजनन् क्षमता परीक्षण गर्ने प्रविधि र चिकित्सक छैनन् । विदेशी गोहीविज्ञले गोहीको प्रजनन क्षमता परीक्षण गर्ने वा नयाँ भाले ल्याउनुपर्ने सुझाएको उनी बताउँछन् ।

    केही वर्ष पहिले बर्दियाबाट एउटा भाले गोही ल्याएर भेलौजीमा छाडिएको थियो । प्राकृतिक बासस्थानमा पाँचवटा भाले गोही रहेको उनी बताउँछन् । ‘प्राकृतिक बासस्थानमा हामीले छाडिएका भाले गोहीमा जीन क्षयीकरण हुन्छ । भरसक बाहिरबाटै ल्याउँ न भनेर मैले भनेको छु’, उनले भने ।

    मौसमको तापक्रमका आधारमा गोहीको बच्चा भाले वा पोथी निस्किने गर्छ । उनकाअनुसार ३० देखि ३२ डिग्री सेल्सियसको तापक्रममा भाले जन्मिने र त्यो भन्दा माथि र तल तापक्रम हुँदा पोथी गोही जन्मिन्छ । प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको लागि आवश्यक तापक्रम कायम गरेर विभिन्न नदीमा भाले गोही छाड्ने गरिएको छ ।

    निकुञ्ज विभागबाटै गोही विशेषज्ञका रूपमा प्रजनन केन्द्रमा खटाइएका खड्काले नदीको प्राकृतिक बासस्थान नै गोहीमैत्री नरहेको बताउँछन् । गोहीले मुख्यगरी बालुवामा अण्डा पार्ने हो । ‘नदीको इको सिस्टम ब्यालेन्स छैन । किनभने नदीमा हुने ढलापडा काठ माछाको घर हो । माछा गोहीको आहारा हो । नदीमा बग्दै आउने काठ प्रयोगविहीन भनेर मान्छेले प्रयोग गर्ने गर्छन्’, उनले भने ।

    बगेर भारत पुग्छन् गोही

    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जले वर्षेनी नदीहरूमा घडियाल गोहीका बच्चा छाड्ने गर्छ । नदी नै गोहीको प्राकृतिक बासस्थान भएकाले निकुञ्जले २०३५ सालमा गोही प्रजनन केन्द्र स्थापना गरी प्रजनन केन्द्रमा हुर्काइएका गोहीका बच्चा नदीमा छाड्दै आएको छ । तर अहिलेसम्म जति गोही छाडियो त्यसको न्यून संख्यामा मात्रै नदीमा देखिएको निकुञ्जले बताएको छ ।

    नदीको पानीसँगै गोही बग्दै(बग्दै भारतसम्म पुग्ने तर फर्किन नसक्नु नै गोहीको संख्या बढ्न नसक्नुको प्रमुख कारण रहेको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका सूचना अधिकारी गणेशप्रसाद तिवारी बताउँछन् । नेपालका नदीमा छाडिएका गोही भारतको गंगा नदीसम्म पुग्ने गर्छन् । त्यसकारण ठूलो संख्यामा नदीमा गोहीका बच्चा छाडिए पनि अनुगमनका क्रममा न्यून संख्यामा मात्रै गोही फेला पर्ने गरेको उनी बताउँछन् ।

    प्रजनन केन्द्र स्थापनापछि हालसम्म राप्ती, नारायणी र कोसीमा गरी १६ सय ९२ वटा गोही छाडिसकिएको छ । ‘गण्डक ब्यारेज बनाउँदा गोहीलाई पुनः माथि आउन सक्ने खालको संरचना बनाउन नसक्दा पनि जति हामीले गोही छाड्यौँ त्यति संख्यामा हामीले फेला पारेका छैनौँ’, उनले भने । अनुगमनका क्रममा तीनवटा नदीमा करिब तीन सयवटा मात्रै गोही फेला परेको उनले बताए ।

    घडियाल गोहीलाई जोगाउन साँच्चिकै चुनौती रहेको उनी बताउँछन् । ‘यो बगेको स्वच्छ पानीमा बस्ने र माछा मात्रै खाने भएकाले पानीलाई प्रदूषणरहित बनाउन सक्यौँ भने यसको दिगो भविष्य सोँच्न सक्छौँ’, उनी भन्छन्, ‘त्यसका लागि निकुञ्जले मात्रै नभएर नदीको माथिल्लोदेखि तल्लो क्षेत्रसँग जोडिएका सरोकारवालाले नदी सरसफाइमा जोडिएर गोहीलाई जोगाउन सक्छौँ ।

    चालू आवमा राप्तीको कसरामा ४७, कोसीमा २०, जनकपुरघाटमा २० र नारायणीको दिव्यपुरीघाटमा २० गरी जम्मा १०७ वटा गोही प्राकृतिक बासस्थानमा छाडिएको निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत एवं वन्यजन्तु प्रजनन् स्याहार तथा वन्यजन्तु उद्दार शाखाका प्रमुख सरोजमणी पौडेलले बताए । ‘गोही छाडेपछि वर्षेनी हामीले अनुगमन गरेका हुन्छौँ । दुई महिना अगाडि गरेको अनुगमनका आधारमा राप्ती र नारायणीमा करिब २५० वटा मात्रै गोही फेला पार्‍यौं’, उनले भने । नदीमा माछा मार्नेले तियारी जाल हाल्ने र त्यही जालमा फसेर गोही मर्ने पनि गरेका छन् ।

    गोहीको बासस्थानबाट ढुंगा, गिट्टी र बालुवा निकाल्दा गोहीको बासस्थान नष्ट हुने गर्छ । नदीमा विभिन्न प्रकारका घातक फोहोर फाल्दा नदी प्रदूषित बन्न पुगी गोहीको बासस्थानमा क्षति पुगेको उनी बताउँछन् । – न्युज कारखाना

      Chitwan Aaja चितवन आज
      मङ्गलबार, फागुन १०, २०७८ मा प्रकाशित
      तपाईको प्रतिक्रिया
      सम्बन्धित समाचार
      जयवागेश्वरी मन्दिर सर्वसाधारणका गरियो खुला
      नेपालको हवाई सुरक्षा मजबुद : विज्ञहरु
      लागूऔषध ओसारपसारमा संलग्न प्रहरी सहायक निरीक्षक पक्राउ

      ताजा समाचार

      सबै

      जयवागेश्वरी मन्दिर सर्वसाधारणका गरियो खुला

      नेपालको हवाई सुरक्षा मजबुद : विज्ञहरु

      लागूऔषध ओसारपसारमा संलग्न प्रहरी सहायक निरीक्षक पक्राउ

      रत्ननगरका विपन्न परिवारलाई निःशुल्क खानेपानी धारा वितरण

      ‘जे बोल्छौ, त्यो गर्छौ’ भन्ने कुरा स्थापित भएको छ : मेयर रेनु दाहाल

      तीन बालिकालाई बलात्कारको अभियोगमा ७३ वर्षीय वृद्धलाई जन्मकैदको फैसला

      भालुको आक्रमणबाट पर्सामा दुई जना घाइते

      प्रेम दिवसका अवसरमा सौराहमा तीन दिने फुड फेस्टिबल हुँदै, सडकमै नाचगान गर्न पाइने

      तरकारी फ्याँक्ने चितवनका किसानलाई रविको सन्देश : समस्या थाहा छ, समाधान खोज्ने छौं

      ‘एकसिङ्गे गैँडा नेपालको अमूल्य सम्पत्ति’

      अवतार-३ मा चार्ली च्याप्लिनकी नातिनी

      वैकुण्ठनाथ गुरुकुल सञ्चालनार्थ चितवनको लंकुमा हुने महायज्ञको तयारी पूरा , वाग्मती प्रदेश आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री थपलियाले उद्घाटन गर्ने

      सुदूरपश्चिम प्रदेशसभा सचिवालयको वेबसाइट ह्याक

      जरायो चोरी सिकारीमा संलग्न दुई प्रदेश सांसदसहित ४९ जनाविरुद्ध मुद्दा दायर

      बली दिन भारत पुर्‍याइएकी १६ वर्षे नेपाली बालिकाको उद्धार

      तनहुँमा जग्गा बाँझो नराख्नेलाई अनुदान दिइने

      हेर्नु भयो ?

      यसरी मनाए कलाकारले दसैँ

      चितवनमा ट्याङकरले मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा बुवाको मृत्‍यु, छोरी घाईते

      अर्जुन भुषाल चितवनको माडी नगरपालिकाको मेयरमा उठ्ने

      चितवनका राजनको पोर्चुगलमा पौडी खेल्ने क्रममा डुबेर निधन

      चितवनमा हावाहुरीको वितण्डा : पोलहरु ढले, भरतपुर एफएमको टावर ढल्यो, रुख ढल्दा अटो दुर्घटना

      किसान बचतका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत पौडेलको नुहाउने क्रममा नदीमा चिप्लिएर मृत्यु

      भरतपुरमा कांग्रेसका बागी उम्मेद्वार जग्गनाथ पौडेल : जसले प्रधानमन्त्री देउवा र प्रचण्डको अफर अस्वीकार गरे

      रेनु दाहालको घर अगाडि सरकारी गाडीको लावालस्कर : मौन अवधिमा प्रचण्डसहितको टोली भरतपुरमा के गरिरहेछ ?

      चितवनमा प्रचण्डसँग भिड्ने सफल युवा व्यावसायी चन्द्रविलासको घोषणा

      चितवनको नारायणी माविमा विद्यार्थी विद्यालय पुगेको र बाहिरिएको जानकारी दिने प्रविधि प्रयोग

      मौलाकालिका अस्पतालमा लापरबाहीका कारण बिरामीको मृत्यु, डक्टरलाई कारबाही गरिने

      चितवन–काठमाडौं एक घण्टाको द्रुतमार्ग : बनाउन सम्भव होला ? कसरी पारियो बजेट ?

      युवकको हत्याले भरतपुर तनावग्रस्त : आक्रोशित युवाद्वारा चुनाव प्रचारमा प्रयोग गरिएको म्याजिक तोडफोड

      एक दिनको वर्षातले भरतपुरको चौबिसकोठीमा पानीको ताल, अस्पताल रोडसम्मै पानी पुग्दा सास्ती (भिडियो)

      विशेष

      सबै
      • १.
        बजार मूल्य नपाएपछि चितवनका किसानहरुले सडकमा फाले तरकारी (फोटोपिचर)

      • २.
        भरतपुर बाइपास विस्तारमा लापरबाही : वर्षाैंसम्म सडक अलपत्र पारेपछि ठेकेदारलाई कालोसूचीमा राखिँदै

      • ३.
        प्रचण्डलाई १७० जना सांसदको समर्थन

      • ४.
        राष्ट्रिय दलको मान्यता पाउँदा के पाइन्छ सुविधा ?

      • ५.
        हामी नै कांग्रेसको मुल धार हौं, एमाले प्रवेश गर्ने कुरा हल्ला मात्रै हो : दिनेश कोइराला (भिडियो)

      • ६.
        भरतपुर बाइपास सडक विस्तारमा लापरबाही : ६ वर्षमा पनि सकिएन चार किमी सडकको काम

      • ७.
        यस्तो बन्दैछ तटबन्धनसहितको नारायणी किनार, २० करोड बराबरको टेण्डर आह्वान

      • ८.
        क–कसले पालना गर्नुपर्छ निर्वाचन आचारसंहिता ?

      • ९.
        भरतपुरमा ढल निकासको समस्या : व्यवस्थपन गर्न विभागले दुई अर्ब लगानी गर्दै

      • १०.
        एमाले प्रवेश गरेका अन्जान तिमिल्सिना भन्छन्,– कांग्रेसलाई पहिलो पार्टी बनाउन हिँड्ने कम्युनिष्ट हुन सक्दैन

      • ११.
        माओवादी राजनीतिक रुपमा स्खलित हुँदै गएकोले छाडेँ र एमाले बनेँ : यमबहादुर परियार

      • १२.
        के हो ‘बच्चा चोर’ भन्दै भाइरल भएको फोटो र भिडियोको तथ्य ?

      साताको चर्चित

      • १.
        भरतपुरको लङ्कुमा १५ दिने बृहद् महायज्ञ हुँदै, गुरुकुलमा निशुल्क पढ्ने विद्यार्थीको खर्च जुटाउने उद्देश्य

      • २.
        बजार मूल्य नपाएपछि चितवनका किसानहरुले सडकमा फाले तरकारी (फोटोपिचर)

      • ३.
        फेरि बढ्यो इन्धनको मूल्य

      • ४.
        वैकुण्ठनाथ गुरुकुल संचालनका लागि अक्षयकोष स्थापनार्थ चितवनको लंकुमा महायज्ञ हुने

      • ५.
        यस्तो छ तपाईको आजको राशिफल

      • ६.
        प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सम्हाले गृह मन्त्रालयको कार्यभार

      चितवन आज मिडिया हाउस प्रा.लि.
      www.chitwanaaja.com
      भरतपुर, चितवन

      सूचना तथा प्रसारण विभाग दर्ता प्रमाण पत्र न
      ३२२३-२०७८/७९

      सामाजिक संजालमा हामी

      Quick Links

      • हाम्रो बारेमा
      • सम्पर्क
      • विज्ञापन
      • डाउनलोड
      Copyright ©2023 Chitwan Aaja | All rights Reserved.
       Website By :  nwTech.