• चितवन समाचार
  • राजनीति
  • चितवन छिमेक
  • देश/प्रदेश
  • अर्थ समाचार
  • अन्तर्राष्ट्रिय
  • अन्तर्वार्ता
  • खेलकुद
  • धर्म संस्कृति
  • प्रवास
  • फिचर
  • फोटो फिचर
  • मनोरञ्जन
  • राशिफल
  • विचार/ब्लग
  • विचित्र संसार
  • विशेष
  • शिक्षा
  • साहित्य
  • सूचना/प्रविधि
  • स्वास्थ्य/जीवनशैली
  • मत-अपडेट
  • Preeti to Unicode
×
आइतबार, असोज १४, २०८०
☰
आइतबार, असोज १४, २०८०
    • समाचार
    • चितवन
      • भरतपुर
      • रत्ननगर
      • कालिका
      • खैरहनी
      • राप्ती
      • माडी
      • इच्छाकामना
    • चितवन छिमेक
      • नवलपरासी पूर्व
      • तनहुँ
      • मकवानपुर
      • गोरखा
      • धादिङ
      • पर्सा
    • देश /प्रदेश
      • प्रदेश १
      • मधेस प्रदेश
      • वाग्मती प्रदेश
      • गण्डकी प्रदेश
      • लुम्बिनी प्रदेश
      • कर्णाली प्रदेश
      • सुदूरपश्चिम प्रदेश
    • राजनीति
    • अर्थ
    • मनोरञ्जन
    • विश्व
    • कृषि
    • खेल
    • अन्य
      • भिडियो
      • अन्तर्वार्ता
      • शिक्षा
      • राशिफल
      • धर्म संस्कृति
      • चितवन छिमेक
      • फिचर
      • प्रवास
      • साहित्य
      • विचार/ब्लग
      • पत्रपत्रिका
      • रोचक
      • सूचना/प्रविधि
      • स्वास्थ्य/जीवनशैली
      • चितवन हिजो
    • unicode
    • मत-अपडेट

    भर्खरै

    आदर्श मावि दिव्यनगरको शुभ जन्मोत्सव अक्षयकोषमा पूर्व विद्यार्थी मुक्ति दवाडीले गरे सहयोग

    देशभरका गणित शिक्षकलाई प्रशिक्षण प्रशिक्षक तालिम

    सरकार र राहत शिक्षकबीच पाँचबुँदे सहमति, आन्दोलन फिर्ता

    मेट्सको ‘इन्फो डे’ एजुकेशन फेयर कार्यक्रम सम्पन्न

    पढ्नलाई उमेरले नछेकेको दुजीकुमारी

    कक्षा १२ को ग्रेड वृद्दि परीक्षामा भरतपुर माविको चरम लापरबाही

    मेट्स इण्टरनेशनल चितवनको ‘इन्फो डे’को तयारी पुरा

    बालकुमारीमा अनेरास्ववियुद्वारा आयोजित हाजिरी जवाफ सम्पन्न : सप्तगण्डकी प्रथम (फोटोफिचर)

    मेट्स इन्टरनेशनल चितवनले “अष्ट्रेलिया क्यानडा इन्फो डे” आयोजना गर्दै

    लोकप्रिय समाचार

    • १. विप्लव पुत्र डा प्रकाशले गरे चितवनकी डा मान्यतासँग प्रगतिशील विवाह

    • २. कक्षा १२ को ग्रेड वृद्दि परीक्षामा भरतपुर माविको चरम लापरबाही

    • ३. भरतपुर अस्पतालको इमर्जेन्सीमा मनपरी (हेरौं बिरामीको स्टाटस)

    • ४. शनिबारका दिन शिक्षा राज्यमन्त्रीका छोराले लगेको सरकारी गाडी दुर्घटना

    • ५. छुरीसहित खतरनाक गुडिया पक्राउ, आखिर एउटा निर्जिव गुडिया किन पक्राउ पर्यो त ?

    • ६. बालकुमारीमा अनेरास्ववियुद्वारा आयोजित हाजिरी जवाफ सम्पन्न : सप्तगण्डकी प्रथम (फोटोफिचर)

    • ७. रुकुमपश्चिममा वनको रुख फँडानी आरोपमा वडाध्यक्षसहित चार पक्राउ

    • ८. होस्टेलमा ८ वर्षीय बालक झुण्डिएको अवस्थामा मृत फेला

    • ९. गाडीको ठक्करबाट सशस्त्र प्रहरीको मृत्यु, दशरथचन्द राजमार्ग अवरुद्ध

    • १०. भारतका विक्रम र प्रज्ञान चन्द्रमामा सुतेको सुत्यै

    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको गोही प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको अभाव

    – कुलप्रसाद काफ्ले
    चितवन, फागुन १०-
    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जमा घडियाल गोही प्रजनन केन्द्र स्थापना गरेको ४३ वर्ष भयो । प्रजनन केन्द्र स्थापना गरेपछि यहाँ नारायणी नदीबाट गोहीका दुईवटा अण्डा ल्याएर भाले गोही कोरलिएको थियो ।

    दुईवटामध्ये एउटा भाले गोही १० वर्षअघि जुधेर मर्‍यो । अहिले प्रजनन केन्द्रमा एउटा मात्रै ४३ वर्षको बूढो भाले गोही छ । उसको प्रजनन क्षमतामा ह्रास आएपछि प्राकृतिक बासस्थानबाटै भाले लागेका गोहीका अण्डा ल्याएर बच्चा कोरल्ने र हुर्काउने गरिएको छ ।

    भाले गोहीको मुखमा सुँड निस्किने गर्छ । बाहिरबाट हेरेर गोहीको लिंग पहिचान गर्न नसकिने भएकाले सुँड हेरेर पहिचान गर्ने गरिन्छ । गोही पाँचदेखि छ वर्षको भएपछि मात्रै गोहीको मुखमा सुँड निस्के(ननिस्केको देख्न सकिन्छ ।

    प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको अभाव भएपछि राप्ती र नारायणी नदीबाट भाले लागेका गोहीका अण्डा संकलन गरेर बच्चा कोरल्ने गरिएको हो । प्रजनन् केन्द्रमा विगत पाँच वर्षदेखि भाले गोहीको अभाव भइरहेको गोहीविज्ञ वेद खड्काले बताए । त्यसयता विभिन्न नदीबाट अण्डा प्रजनन केन्द्रमा ल्याएर बच्चा कोरल्ने गरिएको उनले जानकारी दिए । खड्का गोही प्रजनन केन्द्रका पूर्वप्रमुखसमेत हुन् ।

    ‘पोथीहरूले अण्डा पार्छन् तर बच्चाहरू निक्लिदैन । धेरैजसो बतासे अण्डा पारेको जस्तो छ । भालेकै कमजोरीले हो कि भन्ने छ । बुढो भएर प्रजनन् क्षमताका कमी आएको हो कि भन्ने अनुमान गरेका छौँ’, उनले भने ।

    यो भाले गोहीमा प्रजनन क्षमता राम्रो भएका बेला पोथी गोहीले वर्षमा तीन सयवटासम्म बच्चा पारेको उनले बताए । नेपालमा गोहीको प्रजनन् क्षमता परीक्षण गर्ने प्रविधि र चिकित्सक छैनन् । विदेशी गोहीविज्ञले गोहीको प्रजनन क्षमता परीक्षण गर्ने वा नयाँ भाले ल्याउनुपर्ने सुझाएको उनी बताउँछन् ।

    केही वर्ष पहिले बर्दियाबाट एउटा भाले गोही ल्याएर भेलौजीमा छाडिएको थियो । प्राकृतिक बासस्थानमा पाँचवटा भाले गोही रहेको उनी बताउँछन् । ‘प्राकृतिक बासस्थानमा हामीले छाडिएका भाले गोहीमा जीन क्षयीकरण हुन्छ । भरसक बाहिरबाटै ल्याउँ न भनेर मैले भनेको छु’, उनले भने ।

    मौसमको तापक्रमका आधारमा गोहीको बच्चा भाले वा पोथी निस्किने गर्छ । उनकाअनुसार ३० देखि ३२ डिग्री सेल्सियसको तापक्रममा भाले जन्मिने र त्यो भन्दा माथि र तल तापक्रम हुँदा पोथी गोही जन्मिन्छ । प्रजनन केन्द्रमा भाले गोहीको लागि आवश्यक तापक्रम कायम गरेर विभिन्न नदीमा भाले गोही छाड्ने गरिएको छ ।

    निकुञ्ज विभागबाटै गोही विशेषज्ञका रूपमा प्रजनन केन्द्रमा खटाइएका खड्काले नदीको प्राकृतिक बासस्थान नै गोहीमैत्री नरहेको बताउँछन् । गोहीले मुख्यगरी बालुवामा अण्डा पार्ने हो । ‘नदीको इको सिस्टम ब्यालेन्स छैन । किनभने नदीमा हुने ढलापडा काठ माछाको घर हो । माछा गोहीको आहारा हो । नदीमा बग्दै आउने काठ प्रयोगविहीन भनेर मान्छेले प्रयोग गर्ने गर्छन्’, उनले भने ।

    बगेर भारत पुग्छन् गोही

    चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जले वर्षेनी नदीहरूमा घडियाल गोहीका बच्चा छाड्ने गर्छ । नदी नै गोहीको प्राकृतिक बासस्थान भएकाले निकुञ्जले २०३५ सालमा गोही प्रजनन केन्द्र स्थापना गरी प्रजनन केन्द्रमा हुर्काइएका गोहीका बच्चा नदीमा छाड्दै आएको छ । तर अहिलेसम्म जति गोही छाडियो त्यसको न्यून संख्यामा मात्रै नदीमा देखिएको निकुञ्जले बताएको छ ।

    नदीको पानीसँगै गोही बग्दै(बग्दै भारतसम्म पुग्ने तर फर्किन नसक्नु नै गोहीको संख्या बढ्न नसक्नुको प्रमुख कारण रहेको चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका सूचना अधिकारी गणेशप्रसाद तिवारी बताउँछन् । नेपालका नदीमा छाडिएका गोही भारतको गंगा नदीसम्म पुग्ने गर्छन् । त्यसकारण ठूलो संख्यामा नदीमा गोहीका बच्चा छाडिए पनि अनुगमनका क्रममा न्यून संख्यामा मात्रै गोही फेला पर्ने गरेको उनी बताउँछन् ।

    प्रजनन केन्द्र स्थापनापछि हालसम्म राप्ती, नारायणी र कोसीमा गरी १६ सय ९२ वटा गोही छाडिसकिएको छ । ‘गण्डक ब्यारेज बनाउँदा गोहीलाई पुनः माथि आउन सक्ने खालको संरचना बनाउन नसक्दा पनि जति हामीले गोही छाड्यौँ त्यति संख्यामा हामीले फेला पारेका छैनौँ’, उनले भने । अनुगमनका क्रममा तीनवटा नदीमा करिब तीन सयवटा मात्रै गोही फेला परेको उनले बताए ।

    घडियाल गोहीलाई जोगाउन साँच्चिकै चुनौती रहेको उनी बताउँछन् । ‘यो बगेको स्वच्छ पानीमा बस्ने र माछा मात्रै खाने भएकाले पानीलाई प्रदूषणरहित बनाउन सक्यौँ भने यसको दिगो भविष्य सोँच्न सक्छौँ’, उनी भन्छन्, ‘त्यसका लागि निकुञ्जले मात्रै नभएर नदीको माथिल्लोदेखि तल्लो क्षेत्रसँग जोडिएका सरोकारवालाले नदी सरसफाइमा जोडिएर गोहीलाई जोगाउन सक्छौँ ।

    चालू आवमा राप्तीको कसरामा ४७, कोसीमा २०, जनकपुरघाटमा २० र नारायणीको दिव्यपुरीघाटमा २० गरी जम्मा १०७ वटा गोही प्राकृतिक बासस्थानमा छाडिएको निकुञ्जका सहायक संरक्षण अधिकृत एवं वन्यजन्तु प्रजनन् स्याहार तथा वन्यजन्तु उद्दार शाखाका प्रमुख सरोजमणी पौडेलले बताए । ‘गोही छाडेपछि वर्षेनी हामीले अनुगमन गरेका हुन्छौँ । दुई महिना अगाडि गरेको अनुगमनका आधारमा राप्ती र नारायणीमा करिब २५० वटा मात्रै गोही फेला पार्‍यौं’, उनले भने । नदीमा माछा मार्नेले तियारी जाल हाल्ने र त्यही जालमा फसेर गोही मर्ने पनि गरेका छन् ।

    गोहीको बासस्थानबाट ढुंगा, गिट्टी र बालुवा निकाल्दा गोहीको बासस्थान नष्ट हुने गर्छ । नदीमा विभिन्न प्रकारका घातक फोहोर फाल्दा नदी प्रदूषित बन्न पुगी गोहीको बासस्थानमा क्षति पुगेको उनी बताउँछन् । – न्युज कारखाना

      Chitwan Aaja चितवन आज
      मङ्गलबार, फागुन १०, २०७८ मा प्रकाशित
      तपाईको प्रतिक्रिया
      सम्बन्धित समाचार
      सानिमा रिलायन्स लाईफ इन्स्योरेन्सको अभिकर्ता पुनर्ताजगी कार्यक्रम सम्पन्न
      सुन तस्करीमा वैकल्पिक मार्ग प्रयोग गर्दै तस्कर
      अनमोललाई तीन दिन हिरासतमा राख्न अदालतको अनुमति

      ताजा समाचार

      सबै

      सानिमा रिलायन्स लाईफ इन्स्योरेन्सको अभिकर्ता पुनर्ताजगी कार्यक्रम सम्पन्न

      सुन तस्करीमा वैकल्पिक मार्ग प्रयोग गर्दै तस्कर

      अनमोललाई तीन दिन हिरासतमा राख्न अदालतको अनुमति

      गगनकाे प्रस्ताव – कांग्रेसका मन्त्रीहरू फिर्ता बोलाऔं, समाजवादीलाई सरकार चलाउन दिऔं

      सिरहामा बस दुर्घटना हुँदा दुई जनाको मृत्यु, २५ घाइते

      नौ महिनामा भित्रिए आठ लाख पर्यटक

      मनकामना केबलकार दुई दिन बन्द हुने

      आदर्श मावि दिव्यनगरको शुभ जन्मोत्सव अक्षयकोषमा पूर्व विद्यार्थी मुक्ति दवाडीले गरे सहयोग

      मोरङमा नक्कली भारतीय नोटसहित एकजना पक्राउ

      पशुपति जलहरी प्रकरणमा पशुपति क्षेत्र विकास कोषका दुई सदस्यसचिवविरुद्ध मुद्दा दायर

      चीन भ्रमणले दुई देशको सम्बन्ध थप उचाइमा : प्रधानमन्त्री

      राष्ट्रपतिले रिगल ढकाललाई माफी दिएको विषयमा रास्वपाको बिरोध

      फ्रान्स जान थाल्यो इलाममा उत्पादित जडीबुटी

      चाडपर्व लक्षित गर्दै राजमार्गमा सवारीको गति मापन गर्दै चितवन ट्राफिक

      खाना पकाउने ग्याससहित ईन्धनको मूल्यवृद्धि फिर्ता गर्ने सरकारको निर्णय

      सुन तस्करी प्रकरण : सरकारद्वारा उच्चस्तरीय आयोग गठन

      हेर्नु भयो ?

      यसरी मनाए कलाकारले दसैँ

      चितवनमा ट्याङकरले मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा बुवाको मृत्‍यु, छोरी घाईते

      किसान बचतका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत पौडेलको नुहाउने क्रममा नदीमा चिप्लिएर मृत्यु

      ओली दम्पत्तीले राष्ट्रपतिको हातबाट लगाए टीका

      फिल्म ‘म राजेश हमाल’ चैत १० मा प्रदर्शन हुने

      एमाले उम्मेदवार न्यौपानेविरुद्ध स्वतन्त्र उम्मेदवार सापकोटाले दिए उजुरी

      प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचनलाई लिएर मत सर्वेक्षण गर्नेलाई निर्वाचन आयोगले कारवाही गर्ने

      विनोद चौधरीले पाए टिकट,नवलपरासी १ बाट चुनाव लड्ने

      चितवनमा जीपको ठक्करबाट श्रीमानको मृत्यु,श्रीमती घाइते

      तीन महिनामा नेपाल भित्रियो साढे ६२ अर्बको पेट्रोल, डिजेल र ग्यास

      अनेरास्ववियूको चितवन जिल्ला अध्यक्षमा सुजन ढकाल चयन

      चितवन २ को मतगणनामा रवि उक्लिए पहिलो स्थानमा

      भरतपुर महानगरपालिकाले अवैध संरचना हटाउन डोजर चलाउने

      चितवन-३ : अघिअघि हलो, पछिपछि घण्टी

      विशेष

      सबै
      • १.
        चितवनका लोकल बस नारायणगढसम्म नआउँदा यात्रुहरु मर्कामा, भरतपुरमा अटोको लुट र म्याजिकको बिगबिगी

      • २.
        लाखौं रकम कुम्ल्याएर जनशक्ति विद्यालय गैंडाकोटका प्रअ कालिका देवकोटाले दिए राजीनामा

      • ३.
        अर्बाैं खर्चिए पनि मुग्लिन सडकको अवस्था उस्तै : २ महिनामा १६ दिन पहिरो, १ सय १७ घण्टा सडक अवरुद्ध

      • ४.
        गाँजाको तालमा अक्सफोर्ड कलेजको बस चलाउँदा ठूलो दुर्घटना, मिडियामाथि कलेजको गुण्डागर्दी

      • ५.
        १५ महिनामा सक्नुपर्ने भरतपुर बाइपास सडक विस्तारको काम ६ वर्षमा पनि सकिएन (भिडियोसहित)

      • ६.
        मुग्लिन सडकमा बारम्बार पहिरो : अलपत्र परेका यात्रुलाई स्थानीय व्यापारीले ठग्दै (फोटो/भिडियो)

      • ७.
        नारायणगढको नारायणी किनारमा सी बीचको झल्को, बढ्यो पर्यटकीय चहलपहल

      • ८.
        खडेरीले चितवनका बारीमै सुके मकैका बोट

      • ९.
        चितवनको चौकीडाडामा प्याराग्लाइडिङ्ग सुरु भएपछि होटल व्यावसायी खुसी (भिडियोसहित)

      • १०.
        तालाबन्दी नखुल्दा चितवनको रामपुर क्याम्पसमा विद्यार्थीले दिन पाएनन् परीक्षा, विद्यार्थी आन्दोलित

      • ११.
        नयाँ वर्षमा आन्तरिक पर्यटकले भरियो सौराहा, कोभिडपछिको सबैभन्दा धेरै चहलपहल (फोटोफिचर)

      • १२.
        चितवन २ उपनिर्वाचन : रवि लामिछाने दोहोरिने, अन्य पार्टीमा उम्मेद्वार बन्न खोज्नेहरुको लर्काे

      साताको चर्चित

      • १.
        विप्लव पुत्र डा प्रकाशले गरे चितवनकी डा मान्यतासँग प्रगतिशील विवाह

      • २.
        कक्षा १२ को ग्रेड वृद्दि परीक्षामा भरतपुर माविको चरम लापरबाही

      • ३.
        भरतपुर अस्पतालको इमर्जेन्सीमा मनपरी (हेरौं बिरामीको स्टाटस)

      • ४.
        शनिबारका दिन शिक्षा राज्यमन्त्रीका छोराले लगेको सरकारी गाडी दुर्घटना

      • ५.
        छुरीसहित खतरनाक गुडिया पक्राउ, आखिर एउटा निर्जिव गुडिया किन पक्राउ पर्यो त ?

      • ६.
        बालकुमारीमा अनेरास्ववियुद्वारा आयोजित हाजिरी जवाफ सम्पन्न : सप्तगण्डकी प्रथम (फोटोफिचर)

      चितवन आज मिडिया हाउस प्रा.लि.
      www.chitwanaaja.com
      भरतपुर, चितवन

      सूचना तथा प्रसारण विभाग दर्ता प्रमाण पत्र न
      ३२२३-२०७८/७९

      सामाजिक संजालमा हामी

      Quick Links

      • हाम्रो बारेमा
      • सम्पर्क
      • विज्ञापन
      • डाउनलोड
      Copyright ©2023 Chitwan Aaja | All rights Reserved.
       Website By :  nwTech.