काठमाडौँ, ६ माघ
मिर्गौलाभित्र पिसाब बनेर निस्कने बाटोदेखि मूत्रनली, मूत्रथैली र पिसाब बाहिर निस्कने ठाउँमध्ये कुनै पनि ठाउँमा पत्थर जम्मा भएर बस्नुलाई मिर्गौलाको पत्थरी भनिन्छ ।
मिर्गौलाको पत्थरी हुने धेरै कारणहरू हुन्छन् । जसमध्ये मिर्गौलाको बनावट, जन्मजातै मिर्गौलामा कुनै समस्या भएमा, पत्थर बनाउने क्याल्सियम र ओक्जालेटको मात्रा शरीरलाई चाहिनेभन्दा बढी भएमा, पानी कम पिउने गरेमा, पिसाबबाट इन्फेक्सन भएमा, अत्यधिक माछा मासु खाँदा पनि पत्थरीको समस्या हुन्छ ।
लामो समयसम्म पत्थरीले पिसाबको बहावमा अवरोध भएमा पिसाबको सङ्क्रमण हुने, मिर्गौला सुन्निने र मिर्गौला फेल हुनेसम्मको अवस्था आउँछ । त्यसैले मिर्गौलाको हेरचाह गर्न एकदमै जरुरी छ । मिर्गौलामा पत्थरी हुन नदिन यस्ता सुझाव दिन्छन् :-
-अफिस भित्रै बसेर काम गर्ने व्यक्तिहरूले २४ घण्टामा कम्तीमा ३ लिटर पानी पिउनुपर्छ ।
– पिसाब रोक्ने बानी गर्नु हुँदैन ।
– सागसब्जी धेरै खाने बानीको विकास गर्नुपर्छ ।
– अफिस बाहिर काम गर्ने मानिसले ५ देखि ६ लिटर पिउन आवश्यक हुन्छ ।
– एक दुई घण्टाको फरकमा पानी पिउने ।
– नुनिलो खाने कुरा, जंकफुड, प्रशोधित खाने कुरा र धेरै मात्रामा अचार नखाने ।
– मासु धेरै खाने व्यक्तिमा पत्थरी हुने सम्भावना बढी हुन्छ । त्यसैले मासु बढी खाने बानी भए हरियो सागसब्जी पनि सोहीअनुसार बढी खाने गर्नुपर्छ,- प्रशस्त मात्रामा पानी पिउँदा शरीरमा पत्थर बन्ने प्रक्रियामा रहेछ भने पनि पिसाबको माध्यमबाट बाहिर निस्कन्छ । पानी पर्याप्त पानी पिउने बानीले शरीरमा पत्थर जम्ने सम्भावना कम हुन्छ ।
– पत्थरी भएको शङ्का भएमा सकेसम्म चाँडो मिर्गौला रोग विशेषज्ञ कहाँ गएर उपचारतर्फ नै लाग्नुपर्छ । (डा. प्रमोदकुमार क्षेत्री)
