आफैले उत्पादन गरेको शुद्ध तोरीको तेल खान पाइन्छ भनेर अहिले किसानहरु तोरी खेतीतर्फ लागेको रत्ननगर नगरपालिका १० का मेघनाथ महत्तो बताउँछन् । आफूले विगतदेखि नै तोरी खेती गर्दै आएका महत्तोले मलजल गर्न सकेको वर्ष तोरी धेरै उत्पादन हुने गरेको अनुभव सुनाए ।

भरतपुर महानगरपालिका ५ की तारा सुवेदीले तेलमा मिसावट भएकाले शुद्ध तेल खानका लागि तोरी खेती गरेको बताइन् । आफ्नो क्षेत्रमा किसानहरुले अहिले तरकारी, गहुँ र मुसुरोलाई छाडेर तोरीखेती तर्फ आएको उनी बताउँछिन् । ३९ वर्षदेखि बुवाको पालाबाट नै तोरी खेती हुँदै आएको उनको बारीमा पहिले भन्दा अहिले तोरी उत्पादन बढ्दै गएको छ ।

लामो समयदेखि तोरी खेती गर्दै आएका सौराह बछौलीका किसान नवराज श्रेष्ठले तोरीको मूल्य बढे पनि किसानहरुलाई धेरै नाफा नभएको बताए । खेती गर्नका लागि मल र जोताइ खर्च पनि बढेकाले नाफा धेरै नभएको उनी बताउँछन् । फेरि बाहिरी देशबाट तोरी आयात भएर नेपालमा तोरीको मूल्य घट्ने होकी भन्ने चिन्ता उनलाई छ । मलका नपाएकाले यसवर्ष आफ्नो बारीमा तोरी खासै राम्रो नभएको बताउँदै उनले उत्पादन घट्ने चिन्ता व्यक्त गरे ।
भरतपुर महानगरपालिका ५ की इश्वरी पंगेनीले तोरीको भाउ महँगो पाएपछि तोरी छरेको बताइन् ।

कृषि ज्ञान केन्द्रको तथ्यांकले पनि चितवनका किसान तोरीखेतीतर्फ आकर्षित भएको देखाउँछ । चितवनमा पाँच वर्षअघि २०७४–७५ मा १२ हजार २ सय ५१ हेक्टरमा तोरीखेती गरिएको थियो । यो वर्ष १४ हजार ६ सय हेक्टरमा फैलिएको छ । गत वर्षभन्दा यो वर्ष नै झन्डै १४ सय हेक्टर बढी जमिनमा तोरीखेती भएको छ । तोरीको माग बढेसँगै किसानले तोरीको भाउ पनि बढी पाउन थालेपछि तोरी खेतीतर्फ किसानको आकर्षण बढ्दै गएको पाइएको कृषि ज्ञान केन्द्र चितवनका सूचना अधिकारी मीनबहादुर पुनको भनाइ छ ।

तोरीको मूल्य पनि दोब्बरले बढेको छ । २ वर्षअघि प्रति क्विन्टल ८ देखि १० हजार रहेको तोरी अहिले १५ देखि १८ हजार पुगेको छ । तोरीखेती गरेको क्षेत्रफलअनुसार उत्पादन पनि बढेको छ ।

दुई वर्षअघिसम्म १२ हजार २ सय ५० टन तोरी उत्पादन भइरहेको चितवनमा गत वर्ष १४ हजार ६ सय टन उत्पादन भएको थियो । ज्ञान केन्द्रको तथ्यांकले उत्पादनसँगै सामान्य ढंगले उत्पादकत्व पनि बढेको देखाउँछ । पाँच वर्षअघि प्रतिहेक्टर ९ सय ९५ किलो तोरी फल्ने गरेकोमा गत वर्ष १ हजार २ किलो फलेको छ ।

हेर्नुहोस् चितवमा फुलेको तोरीबारी :