आशिष उप्रेती
चितवन, असार ३१-
राज्यले दिएको स्वास्थ्य सेवा उपयोग गर्न पाउनु नागरिकको अधिकार हो । त्यस्तै गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा दिनु पनि राज्यको अनिवार्य दायित्व हो । तर यो दायित्वबाट राप्ति नगरपालिका भने पन्छिएको आभाष हुन थालेको स्थानियको गुनासो छ ।
करिव ६४ हजार भन्दा बढी जनसंख्या रहेको जिल्लाको पूर्वी भागमा रहेको यस नगरपालिकामा एउटा नगर अस्पताल भने चालू अवस्थामा रहेको छ । करिब ४ बर्ष अघिदेखि संचालनमा आएको भण्डारा अस्पताल स्वास्थ्य चौकिबाट स्तर उन्नति भै १० बेड क्षमताको अस्पतालको रुपमा संचालित भएको हो । तर अस्पतालको गुणस्तरीयता, अन्तरङ बिरामिको चाप र नगरवासिले गरेको भरोसालाई आधार मान्ने हो भने यो अस्पताल नभएर स्वास्थ चौकी या स्वस्थ्य केन्द्र मात्रै हो ।
यस अस्पतालमा ३ जना मेडिकल अफिसर तथा ३ जना स्टाफ नर्स सहित २६ जना कर्मचारी तथा स्वस्थ्यकर्मीहरु कार्यरत छन् । तर यो अस्पताल हेर्दाखेरी स्वास्थ्य चौकी जस्तो देखिने स्थानिय प्रकाश सेढाईले बताए । उनले भने, “यदि हस्पिटल हो भने हस्पिटल जस्तो बनाउनुपर्यो होईन भने अझै ग्रेड घटाएर स्वास्थ्य चौकी बनाउनुपर्यो ।” यो अस्पताल झट्ट हेर्दा स्वास्थ्य चौकी जस्तो देखिएता पनि अझ यसको सेवा सुविधा बढाएर हस्पिटल जस्तै बनाउनुपर्ने उनको भनाई छ । “अस्पताल बाहिर बोर्डमा २४सै घण्टा आकस्मिक सेवा उपलब्ध छ भनेर लेखिएको छ तर बेलुका ७ बजे नै अस्पतालको गेट लाग्ने गरेको” उनले बताए । सरकारले निशुल्क उपलब्ध गराउने भनेर घोषणा गरेका सम्पूर्ण अौषधिहरु समेत यहा नपाउने गरेको उनले गुनासो गरे । राप्तीमा अस्पताल भएता पनि स्थानियले स्वास्थ्य विमाको सुविधा लिन खैरहनीसम्म जानुपर्ने बाध्यता रहेको छ । अर्का स्थानिय भुवन धरेलले अस्पतालमा छिटो भन्दा छिटो स्वास्थ्य विमा कार्यक्रम लागु गर्नुपर्ने बताए । अस्पतालमा भवन अभावले एकै ठाउबाट स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउदा गन्जागोल भएको उनको भनाई छ।
त्यस्तै भण्डारा अस्पतालमा आधुनिक ल्याब पनि स्थापना गरिएको छ । तर नगरवासिको भरोसा जित्न नसक्दा दैनिक २०/२२ जना भन्दा बढी बिरामी अस्पतालमा आउने गरेका छैनन् । सरकारबाट १० बेड क्षमताको सन्चालन अनुमती पाएको यस अस्पतालले ३ वटा बेड मात्र उपलब्ध गराएको छ । त्यो पनि इमर्जेन्सी बेड बाट मात्र उपचार गरिएको छ ।
भवन अभावको कारणले इमर्जेन्सी उपचार कक्ष र ओपिडी कक्ष एउटै कोठाबाट सन्चालन गरिएको छ । त्यस्तै एउटै भवनबाट कार्यालय, मिटिङ्ग हल, फार्मेसी, ल्याब तथा एक्स रे, इमर्जेन्सी वार्ड र ओपिडी कक्ष एकै ठाउबाट संचालन गरिएको छ । जसका कारण सेवा प्रवाहमा कठिनाइ आएको भण्डारा अस्पतालका प्रमुख बुद्धि बहादुर विश्वकर्माले बताए।
त्यसो त संघिय सरकारको आर्थिक सहयोगमा नजिकै अस्पतालको नया भवन बन्न सुरु भएको छ । तर यो भवन निर्माणको रफ्तार हेर्दा दुई तीन बर्ष भित्रमा निर्माण सम्पन्न हुने कुनै छाटकाट देखिदैन । त्यसैले नया भवन निर्माण नहुन्जेलसम्म के नगरवासिले गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा उपयोगबाट बन्चित हुनुपर्ने हो ? के बिरामी उपचार गर्न नगरवासिहरु मेडिकल अथवा भरतपुर नै पुग्नु पर्ने हो ? भन्ने जस्ता गम्भीर प्रश्न अहिले उठ्न थालेको छ ।